Sümük rezorbsiyası olaraq da bilinən osteoporoz; Sümük quruluşundakı kalsiumun azalması ...
Sümük rezorbsiyası olaraq da bilinən osteoporoz; Sümük quruluşundakı kalsiumun azalması səbəbindən sümük qırılma ehtimalını artıran bir xəstəlikdir.
Türk Osteoporoz Dərnəyinin məlumatlarına görə; 50 yaşdan yuxarı hər üç qadından birində (döş xərçəngindən çox) və 50 yaşdan yuxarı 5 kişidən birində (prostat xərçəngindən çox) görülür. Digər tərəfdən, bu xəstəliyin ABŞ-da hər il 1,5 milyon qırığa səbəb olduğu bildirilir.
Semptomlar
Osteoporoz əlamətləri hansılardır?
Osteoporozun ən çox görülən əlaməti onurğa və bel ağrısıdır. Bu ağrıların səbəbi zəifləmiş sümükdəki mikro sınıqlarla izah olunur. Mikroskopik səviyyədə sümüklərdə çox sayda qırıq var. Bu qırıqlar dərhal bədən tərəfindən hazırlanan yeni sümük toxuması ilə düzəldilir. Ancaq bu metabolik hadisə osteoporozda dayanma nöqtəsinə gəlir. Bu vəziyyətdə mikro qırıqlar böyüyür və makro sınıqlara səbəb olur. Osteoporozun simptomlarına aşağıdakılar daxildir; bel ağrısı və bel ağrısı, hündürlüyün qısalması, qarışıq və xüsusilə həssas qırıqlar.
Osteoporozun diaqnoz prosesi nədir?
Osteoporoz diaqnozu Dual Energy X Ray Absorbtiometry (DEXA) və qırıqlar adlanan metodla əldə edilən məlumatlara görə qoyulur. DEXA ilə sümük mineral sıxlığını ölçməklə; Diaqnoz qoyulmasına kömək etmək, mümkün qırıqlar haqqında məlumat əldə etmək və xəstəliyin təbii gedişatını izləmək barədə məlumatlar əldə edilə bilər.
Osteoporozun qarşısını alma yolları nələrdir?
Osteoporoz olan sümük əzələlər tərəfindən dəstəklənərsə, xəstə, yaşlı və ya osteoporozlu olsa da, bud, bel və bel əzələləri nizamlı hərəkətlə güclənərsə, qırıqların azalmasında rol oynaya bilər.
Sümüyün qırıqlara müqavimət göstərməsi üçün, o sümüyü qoruyan və hərəkətə gətirən sağlam bir əzələ toxumasına və sinir sisteminə ehtiyac var. Bütün bunlar üçün sümük anbarlarının kalsiumla doldurulması lazımdır, bu səbəbdən D vitamini çox vacibdir. D vitamininin ən böyük mənbəyi günəşdir. Ağ pendir, süd və qatıq kimi qidaların istehlakına diqqət yetirilməli və alınan kalsiumun yığılması üçün idman edilməlidir.
Qadınlarda estrogen səviyyəsinin aşağı olması, kişilərdə testosteron səviyyəsinin aşağı olması, birinci dərəcəli osteoporoz diaqnozu və kortizon dərmanı istifadə edən insanlar riskli qruplar arasında ola bilər.
Müalicə üsulları
Osteoporoz üçün müalicə üsulları hansılardır?
Osteoporoz diaqnozu qoyulmuş xəstələrdə fərqli bir vəziyyət olmadığı müddətdə, yəni qırıq olmadığı təqdirdə profilaktik müalicəyə başlanılır. Profilaktik müalicədə əsas başlanğıc nöqtəsi xəstəni aktivləşdirmək və idman etməkdir. Sürətli gəzintilər sümüyə hazırkı gücünü saxlamağa imkan verir. İnsanın əzələləri aktivlik və hərəkət yolu ilə inkişaf etdikcə sümüklərdəki məcbur etmə qüvvələri də azalır və bu da qırıq riskini azaldır.
Digər tərəfdən qoruyucu dərmanlar osteoporoz zamanı görülən məhvliyi azalda və tarazlaşdıra bilər. Bu cür dərmanlar xəstənin yaş qrupuna uyğun olaraq müalicədə istifadə olunur. Bununla birlikdə, yalnız dərman müalicəsi kifayət deyil, müalicə proqramına müntəzəm məşqlər əlavə edilməlidir.
İnkişaf etmiş osteoporozda onurğa sınığı olan xəstələrdə bu qırıqlarla əlaqəli ağrıları azaltmaq üçün vəzi əlavə tədbirlər görülməlidir. Bunlar; müntəzəm idman proqramları, korset müalicəsi və sümük sement və ya bəzi üzvi maddələrlə sümük doldurulması.
Nəhayət; Osteoporozu dərman və dərmansız üsullarla müalicə etməklə yanaşı, fərdi risk faktorlarını da nəzərə alaraq osteoporozun inkişafının qarşısını almaq üçün tədbirlər görülməlidir.
