Hipoqlikemiya

Hipoqlikemiya

Hipoqlikemiya, bir insanın qan şəkərinin vəziyyətinə, yəni qlükoza səviyyəsinə, normal dəyərlərdən..

Hipoqlikemiya nədir?

Hipoqlikemiya, bir insanın qan şəkərinin vəziyyətinə, yəni qlükoza səviyyəsinə, normal dəyərlərdən daha aşağı verilən addır. Qlükoza insan bədəninin ehtiyac duyduğu əsas enerji mənbəyidir.
Hipoglisemiya ümumiyyətlə şəkərli diabet müalicəsi ilə əlaqəli şəkildə baş versə də, digər nadir tibbi vəziyyətlər və ya dərmanlar şəkərli diabet olmayan şəxslərdə aşağı qan şəkərinə səbəb ola bilər.
Qan şəkəri səviyyəsinin düşdüyü hipoqlikemiya hallarında dərhal müdaxilə tələb olunur. Normal şəraitdə orta hesabla hər bir desilitrə görə 70 milliqramdan (mg / dL) və ya litrə görə 3,9 millimoldan (mmol / l) aşağı olan bir qan qlükoza nəticəsi hipoqlikemiya xəbərdarlığı kimi qəbul edilməlidir. Lakin, bu rəqəmlər fərddən fərdi olaraq fərqlənir.

Hipoqlikemiyanın dərhal müalicəsi qanda qlükoza dəyərlərini çox miqdarda şəkər olan qidalar, içkilər və ya dərmanlarla sürətlə normallaşdırmaqdır. Lakin uzun müddətli və daha qalıcı müalicə prosesi əvvəlcə hipoqlikemiyanın səbəbini müəyyənləşdirməyi və bu səbəbləri müalicə etməyi tələb edir.

Səbəblər

Hipoqlikemiyanın səbəbi nədir və hipoqlikemiyanın növləri hansılardır?
Hipoqlikemiya bir insanın qan şəkəri səviyyəsinin çox aşağı düşdüyü zaman meydana gəlir. Qan şəkərinin aşağı olmasının bir neçə səbəbi var. Bunlardan ən çox yayılmışı diabetin müalicəsində istifadə edilən dərmanların yan təsirləridir.
Normal şəraitdə, fərd yeyəndə fərdin həzm sistemi çörək, makaron, meyvə, düyü, tərəvəz və süd məhsulları kimi qidalarda olan karbohidratları qlükoza daxil olmaqla müxtəlif şəkər molekullarına parçalayır.

İnsan bədəninin əsas enerji mənbəyi olan qlükoza hüceyrələrə mədəaltı vəzin yanacaq kimi ifraz etdiyi hormon olan insulinin köməyi ilə daxil olur. Bədənin müxtəlif səbəblərdən istehsal edə biləcəyi həddindən artıq qlükoza qaraciyərdə və əzələlərdə glikogen olaraq saxlanılır.

Uzun sürən hərəkətsizlik səbəbindən qan şəkəri səviyyələri aşağı düşən fərdlərin mədəaltı vəzindən gələn başqa bir hormon, qaraciyərin yığılmış glikogenini parçalayıb qlükozanı qan dövranına buraxması üçün siqnal verir. Bu, fərdi yenidən normal qidalanana qədər qan şəkərini normal həddə saxlayır. İnsan orqanizmi qaraciyər və böyrəklərdə fərqli proseslər nəticəsində qlükoza da istehsal edə bilər.

Hipoqlikemiya ümumiyyətlə iki növə bölünür. Bunlardan birincisi diabetlə əlaqəli hipoqlikemiya, ikincisi reaktiv hipoqlikemiya. Diyabeti olan və olmayan şəxslərdə hipoqlikemiyanın müxtəlif səbəbləri ola bilər.
Diabetli insanlar tip 1 diabet halında kifayət qədər insulin istehsal edə bilməyəcəklər və ya tip 2 diabet vəziyyətində fərdin bədəni istehsal olunan insulinə daha az cavab verə bilər. Hər iki vəziyyətdə də bunun nəticəsi qlükozanın qan dövranı sistemində yığıla və təhlükəli səviyyələrə çatmasıdır. Normal vəziyyətdə bu problemi düzəltmək və qan şəkərini azaltmaq üçün insulin və ya digər dərmanlardan istifadə etmək lazım ola bilər.

Bununla birlikdə, insulin və ya digər diabet dərmanlarının çox olması qanda şəkər səviyyəsinin çox aşağı düşməsinə və hipoqlikemiyaya səbəb ola bilər. Diabet dərmanı qəbul etdikdən sonra normaldan az yeyən və ya normaldan çox idman edən şəxslərdə də hipoqlikemiya müşahidə edilə bilər.

Hipoqlikemiya şəkərsiz insanlar üçün daha nadirdir. Bu şəxslərdə hipoqlikemiyanın səbəbləri arasında həddindən artıq alkoqol istehlakı, bəzi kritik xəstəliklər, müxtəlif dərmanların istifadəsi, hormonal balanssızlıqlar, həddindən artıq insulin istehlakı və uzun müddətli aclıq vardır.
Yemək olmadan çox içmək, qaraciyərin yığılmış qlükozanı qan dövranına buraxmasının qarşısını alaraq hipoqlikemiyaya səbəb ola bilər. Ağır hepatit və ya siroz kimi inkişaf etmiş qaraciyər xəstəlikləri hipoqlikemiyaya səbəb ola bilər.

Vücudunun dərmanları düzgün şəkildə xaric etməsinə mane olan böyrək xəstəlikləri, bu dərmanların yığılması səbəbindən qlükoza səviyyələrini təsir edə bilər. Səhvən başqasının şəkərli diabet dərmanı və ya malyariyanın müalicəsində xinin kimi bir dərmanın istifadəsi, xüsusən böyrək çatışmazlığı olan insanlar və ya uşaqlar tərəfindən hipoqlikemiyaya səbəb ola bilər.

Adrenal və ya hipofiz şişi xəstəlikləri qlükoza istehsalını tənzimləyən əsas hormonların çatışmazlığına səbəb ola bilər. Böyümə hormonu çatışmazlığı olan uşaqlarda hipoqlikemiya müşahidə edilə bilər. Nadir görülən bir pankreas şişi, bir insanın çox insulin istehsalına səbəb ola bilər və bu da hipoqlikemiyaya səbəb olur.

İnsulin istehsal edən pankreas hüceyrələrinin böyüməsi həddindən artıq insulin ifrazına səbəb olur və bu da hipoqlikemiyaya səbəb olur. Anoreksiya nervoza kimi müxtəlif yemək pozğunluqlarından uzun müddət oruc tutmaq, bədənin kifayət qədər qlükoza istehsalının qarşısını ala bilər.

Hipoqlikemiya ümumiyyətlə uzun sürən aclıqdan sonra baş verir. Bununla birlikdə, bəzi hallarda, şəkərli qidalar olan yeməklərdən sonra hipoglisemiya hücumları müşahidə edilə bilər, çünki bədənin ehtiyacı olduğundan daha çox insulin istehsal edir.
Reaktiv hipoqlikemiya adlanan bu tip hipoqlikemiya xüsusilə mədə bypass əməliyyatı keçirən şəxslərdə müşahidə olunsa da, bəzi hallarda bu əməliyyatı olmayan insanlarda da ola bilər.

Hipoqlikemiya ilə baş verə biləcək ağırlaşmalar hansılardır?
Müalicə olunmayan hipoqlikemiya huşsuzluğa, titrəməyə və ya ölümə səbəb ola bilər.

Bu birbaşa komplikasiyaya əlavə olaraq, hipoqlikemiya, başgicəllənmə, düşmə və ya zəiflik səbəbiylə yaşlı insanlarda motor qəzalarında yaralanma və ya demans riskinin artmasına səbəb ola bilər.

Təkrarlanan hipoqlikemiya epizodları fərdin cəsədinin zamanla hipoqlikemiya barədə məlumatlılığını itirməsinə səbəb ola bilər. Bədən və beyin artıq titrəmə və ya nizamsız ürək atışları kimi aşağı qan şəkərini göstərən simptomlar meydana gətirmir. Bu mərhələdə, daha ciddi və həyati təhlükəsi olan hipoqlikemiya epizodu riski artır.
Diyabet, təkrarlanan hipoqlikemiya epizodları və hipoqlikemiya ilə bağlı məlumatlılığın itirilməsi halında, həkim istifadə olunan müalicə metodunu dəyişdirərək qan qlükoza səviyyəsinin hədəflərini artıra bilər və qana qlükoza şüuru təhsili verməyi tövsiyə edir.

Diyabeti olan insanlar üçün hipoqlikemiya epizodları qorxulu və narahat ola bilər. Hipoqlikemiya qorxusu, insanda qan şəkəri səviyyəsinin çox aşağı düşməməsini təmin etmək üçün daha az insulin istifadəsinə səbəb ola bilər. Bu, nəzarətsiz diabetə səbəb ola bilər. Bu səbəblə diabet dərmanlarının dozasında dəyişiklik etmədən əvvəl bir həkimə müraciət edilməlidir.

Hipoqlikemiyanın qarşısını necə almaq olar?
Diabetli xəstələr, həkim nəzarəti altında inkişaf etdirdikləri diabet rəhbərliyi planına əməl etməlidirlər. Pəhriz, idman və ya dərman cədvəlindəki dəyişikliklərin diabet rəhbərliyini və qan şəkərinin azaldılması riskini necə təsir edə biləcəyi barədə həkimlərinə müraciət etməlidirlər.
Bir fərd həmişə meyvə suyu və ya qlükoza tabletləri kimi sürətli və təsirli bir karbohidrat mənbəyinə sahib olmalıdır. Bu şəkildə düşən qan şəkəri səviyyəsi təhlükəli mərhələlərə çatmadan yüksəldilə bilər.

Davamlı Qlükoza Monitoru, yəni CGM və ya CGMS, xüsusən də hipoqlikemiyadan xəbərsiz olan insanlar üçün təsirli bir seçimdir. Davamlı Qlükoza Monitoru dəri altına qoyulmuş və alıcıya qan qlükoza göstəriciləri göndərə bilən kiçik bir cihazdır.

Bəzi Davamlı Qlükoza Monitor modelləri, qan qlükoza səviyyəsi çox aşağı olduqda həyəcan siqnalı verə bilər. Bu cihazlar, qanda şəkər səviyyəsi çox aşağı düşdükdə insulin pompalanmasını dayandıra bilən, inteqrasiya olunmuş insulin pompası olan modellərdə də mövcuddur ki, bu da hipoqlikemiyanın qarşısını alır.

Diabetsiz şəxslər təkrarlanan hipoqlikemiya epizodları üçün gün ərzində tez-tez kiçik yeməklər yeməlidirlər. Bu qan şəkəri səviyyəsinin çox aşağı düşməsinin qarşısını alan müvəqqəti bir tədbirdir. Lakin hipoqlikemiyanın səbəbini müəyyənləşdirmək və bu səbəbi həll etmək daha prioritet və düzgün addımdır.

Semptomlar

Hipoqlikemiyanın simptomları və növləri hansılardır?
Normal vəziyyətdə qan şəkəri səviyyəsinin çox aşağı düşməsi əlamətlərinə dodaqlarda, dildə və ya yanaqda karıncalanma və ya uyuşma, nizamsız və ya sürətli ürək atışı, narahatlıq, əsəbilik, solğun dəri, tərləmə, titrəmə və yorğunluq daxildir.

Hipoqlikemiya ağırlaşdıqca, fərd qarışıqlıq səbəbiylə gündəlik işləri həll edə bilməmək, şüur ​​itkisi, bulanık görmə və ya qıcolma kimi görmə pozğunluqları kimi anormal davranışlar kimi əlamət və simptomlarla qarşılaşa bilər.

Hipoqlikemiya simptomları göstərən və şəkərli diabet xəstəsi olmayan insanlar və şəkərli qidalar və ya içkilər istehlak etmək kimi normal müalicələrə reaksiya verməyən şəkərli diabet xəstələri bir an əvvəl həkimə müraciət etməlidirlər.
Bundan əlavə, şəkərli diabet olan və ya hipoqlikemiya tarixi olan, ağır hipoqlikemiya əlamətləri olan və ya huşunu itirən bir şəxs üçün təcili yardım tələb olunur.

Diaqnostika metodları

Hipoqlikemiya necə diaqnoz edilir?
Qan şəkərini azaltmaq üçün insulin və ya başqa bir diabet dərmanı istifadə edənlər və hipoqlikemiya əlamətləri və ya əlamətləri göstərən insanlar qan qlükoza ölçmə cihazı ilə qan qlükoza səviyyəsini test etməlidirlər. Bu dəyər hər bir fərd üçün fərqli olsa da, orta hesabla 70 mq / dL-dən aşağı bir dəyər görüləndə uyğun müalicə tətbiq edilməlidir.

Hipoqlikemiyaya səbəb olduğu bilinən dərmanları istifadə etməyən insanlar da həkimə müraciət etməlidirlər. Həkim əvvəl fiziki müayinə aparacaq və şəxsin xəstəlik tarixçəsini nəzərdən keçirəcəkdir. Bundan sonra fərdin əlamətlərini və simptomlarını müşahidə etmək istəyəcəkdir.

Bu səbəbdən fərdin bir gecə oruc tutmasını istəyə bilərlər. Bu şəkildə aşağı qan şəkəri dəyərləri müşahidə edilə bilər. Bəzi hallarda, xəstəxana şəraitində fərdin uzun müddət oruc tutması lazım ola bilər. Semptomları yeməkdən sonra ortaya çıxan şəxslərin yeməkdən sonra qlükoza səviyyəsini test etməsi lazım ola bilər. Semptomlar olduqda qan qlükoza dəyərini ölçmək üçün laboratoriyada analiz üçün qan nümunəsi götürülə bilər. Qan şəkəri dəyəri artdıqda simptomların yox olub-olmaması müşahidə olunur.

Müalicə üsulları

Hipoqlikemiya necə müalicə olunur və necə müalicə olunur?
Hipoqlikemiya əlamətləri olan insanlar ilk mərhələdə dərhal müalicə üçün 15-20 qram sürətli təsir göstərən karbohidrat ehtiva edən qidalar istehlak etməlidirlər. Bu növ qidalar bədən tərəfindən asanlıqla şəkərə çevrilə bilən və tərkibində zülal və ya yağ olmayan şəkərli qidalardır. Qlükoza tabletləri və ya qlükoza jeli, meyvə suyu, adi alkoqollu içkilər, bal və şirin desertlər insana kömək edə bilər.
Bu müalicə mərhələsindən 15 dəqiqə sonra qan şəkərinin səviyyəsini yenidən yoxlamaq lazımdır. Qan şəkəri səviyyələri hələ də 70 mq / dL və ya 3.9 mmol / L-dən aşağı olarsa, 15-20 qram daha sürətli təsir edən karbohidratlar yeyilməli və ya içilməlidir. Bu ölçmə və şəkərli qida qəbulu addımları qan şəkəri 70 mq / dL-dən yuxarı qalxana qədər hər 15 dəqiqədən bir təkrarlanmalıdır.

Bir insanın qan şəkəri dəyərləri normallaşdıqdan sonra qəlyanaltı və ya yemək bu dəyərləri sabitləşdirməyə və bədənindəki glikogen mağazalarını artırmağa kömək edə bilər.

Hipoqlikemiya üçün həyat tərzi dəyişiklikləri və evdə qulluq
Şiddətli hipoqlikemiyanın şəfa verməsi üçün başqa bir insanın köməyinə ehtiyacı olan, məsələn, özləri yemək yeyə bilməyən, qlükaqon enjeksiyasına və ya venadaxili qlükoza ehtiyacı olan şəxslərdə baş verdiyi düşünülür.

Normal olaraq insulinlə müalicə olunan diabet xəstələrində fövqəladə hallarda qlükaqon dəsti olmalıdır. Fərd yaxınlarına bu dəsti harada tapacağını və təcili vəziyyətdə necə istifadə edəcəyini göstərməlidir. Şüursuz olanlara yemək və ya içki verilməməlidir. Bir qlükaqon dəsti yoxdursa və ya necə istifadə ediləcəyi məlum deyilsə, təcili tibbi yardım göstərilməlidir.

Təkrarlanan hipoqlikemiyanın qarşısını almaq üçün əsas şərt müəyyənləşdirilməli və müalicə edilməlidir. Hipoqlikemiyanın səbəbi bir dərmandırsa, həkim, ehtimal ki, dərmanı dəyişdirməyi, istifadəsini dayandırmağı və ya dozanı dəyişdirməyi məsləhət görür. Vəziyyət pankreasdakı bir şişdən qaynaqlanırsa, bu şişin cərrahi olaraq çıxarılması vəziyyəti müalicə edə bilər. Bəzi hallarda, pankreasın qismən çıxarılması lazım ola bilər.

Təkrarlanan hipoqlikemik epizodlarla qarşılaşan diabetik insanlar və ya səbəbi açıqlanmayan aşağı qan şəkəri olan insanlar vəziyyəti idarə etmək üçün atacaqları addımları öyrənmək üçün həkimə müraciət etməlidirlər. Hələ diabet diaqnozu qoyulmayan şəxslərin həkimə müraciət etmələri tövsiyə olunur.