Beyin anevrizması – beyindəki arteriyaların divarında zəif nöqtənin genişlənməsi və baloncuq formasında çıxıntı əmələ gətirməsidir.
Beyin anevrizması – beyindəki arteriyaların divarında zəif nöqtənin genişlənməsi və baloncuq formasında çıxıntı əmələ gətirməsidir. Bu vəziyyət çox vaxt illərlə simptomsuz qala bilər və təsadüfi MRT və ya KT müayinəsi zamanı aşkarlanar. Lakin bəzi hallarda anevrizma partlayaraq beyinə qan sızmasına (subaraxnoidal qanaxma) səbəb olur ki, bu da həyati təhlükəli bir vəziyyətdir.
Statistik məlumatlara görə, əhalinin təxminən 2–5%-ində beyin anevrizması mövcuddur, lakin bunların yalnız bir hissəsi partlayır. Anevrizmanın partlaması halında ölüm və ağır nevroloji fəsad riski 50%-ə qədər yüksələ bilər. Buna görə erkən aşkarlanması, düzgün diaqnostika və vaxtında müalicəsi çox önəmlidir.
Beyin anevrizmasının dəqiq səbəbi tam bilinmir, lakin damar divarını zəiflədən və anevrizmanın əmələ gəlməsinə gətirən bir sıra risk faktorları məlumdur:
Genetik meyllilik – bəzi ailələrdə nəsildən-nəsilə anevrizma görülə bilər.
Yüksək arterial təzyiq (hipertoniya) – uzunmüddətli yüksək təzyiq damar divarını zəiflədir.
Siqaret çəkmək – nikotin damar elastikliyini azaldır.
Spirtli içki və narkotiklər (xüsusən kokain) – qəfil təzyiq yüksəlmələri anevrizma riskini artırır.
Travmalar – baş-beyin travmaları damar divarında dəyişiklik yarada bilər.
Digər xəstəliklər – polikistik böyrək xəstəliyi, birləşdirici toxuma xəstəlikləri (Ehlers-Danlos sindromu), aort anevrizması ilə birlikdə görülə bilər.
Beyin anevrizmaları iki formada özünü göstərə bilər: partlamamış və partlamış.
Çox vaxt heç bir simptom vermir. Lakin böyüklüyündən və yerləşməsindən asılı olaraq aşağıdakı əlamətlər ola bilər:
Baş ağrıları (xüsusilə bir tərəfli və davamlı)
Gözlərdə bulanıqlıq və ya ikigörmə
Göz qapaqlarının sallanması
Üzün bir tərəfində keylik və zəiflik
Qulaqlarda küy
Partladıqda simptomlar qəfil başlayır və həyati təhlükə yaradır:
Birdən başlayan, “hayatımda gördüyüm ən şiddətli baş ağrısı” kimi təsvir olunan ağrı
Bulantı və qusma
Boyun tutulması
Görmə pozğunluğu
Şüur bulanıqlığı və ya qəfil huş itməsi
Qıcolmalar
Beyin anevrizmasının aşkarlanmasında müasir görüntüləmə üsulları mühüm rol oynayır:
KT (Kompüter tomoqrafiyası) – qanaxmanı təsbit etmək üçün ilk seçim üsuludur.
KT-angiografiya – kontrast maddə ilə damarların görüntülənməsi.
MRT və MR-angiografiya – daha detallı damar təsviri üçün.
Selektiv serebral angioqrafiya – “qızıl standart” müayinədir, damar daxilinə kontrast verilir və bütün anevrizmalar dəqiq göstərilir.
Lomber ponksiya – şübhəli hallarda beyin-omurilik mayesində qan olub-olmadığını yoxlamaq üçün istifadə olunur.
Müalicə anevrizmanın ölçüsünə, yerləşməsinə, partlayıb-partlamamasına və xəstənin ümumi sağlamlıq vəziyyətinə görə seçilir.
Kiçik və partlamamış anevrizmalar mütəmadi görüntüləmə ilə izlənə bilər.
Xəstəyə siqareti tərgitmək, təzyiqi nəzarətdə saxlamaq, sağlam həyat tərzi sürmək tövsiyə olunur.
Klipləmə əməliyyatı
Açıq beyin cərrahiyyəsi ilə damar üzərinə metal klip qoyulur.
Anevrizmaya qan axını kəsilir.
Endovaskulyar koilləmə
Qasıq damarından kateter vasitəsilə beyinə daxil olunur.
Anevrizmanın içinə platina spiralları yerləşdirilir və qan axını dayandırılır.
Daha az invaziv üsuldur və tez-tez tətbiq edilir.
Stent-assisted embolizasiya
Böyük və ya mürəkkəb anevrizmalar üçün damar daxilinə stent yerləşdirilir.
Qan təzyiqini normal saxlamaq
Siqaret və spirtli içkidən uzaq durmaq
Sağlam qidalanmaq və idmanla məşğul olmaq
Ailə üzvlərində anevrizma varsa, risk qrupuna daxil olmaq və mütəmadi müayinələrdən keçmək
Şiddətli və qəfil başlayan baş ağrısı
Gözlərdə bulanıqlıq, ikigörmə və ya qəfil görmə itkisi
Şüur bulanıqlığı və ya qıcolmalar
Ailədə beyin anevrizması tarixi varsa
Bu simptomlar həyat təhlükəsi daşıya bilər, dərhal təcili tibbi yardıma müraciət edilməlidir.
Beyin anevrizması nadir rast gəlinən, amma olduqca təhlükəli bir xəstəlikdir. Onun partlaması ölümcül ola biləcəyi üçün risk faktorları olan insanların vaxtında müayinədən keçməsi həyati əhəmiyyət daşıyır. Müasir tibbi texnologiyalar sayəsində həm erkən diaqnostika, həm də effektiv müalicə mümkündür.
Daha ayrıntılı bilgi almaq, müayinə və müalicə üçün randevu götürmək üçün bizimlə əlaqə saxlayın:
WhatsApp: +994 50 853 74 88
