Hipertoniya — müasir dövrdə ən geniş yayılmış xroniki xəstəliklərdən biridir. Dünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, dünya əhalisinin ..
Hipertoniya — müasir dövrdə ən geniş yayılmış xroniki xəstəliklərdən biridir. Dünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, dünya əhalisinin təxminən 30%-də yüksək qan təzyiqi mövcuddur. Azərbaycanda aparılan araşdırmalara əsasən, hər dörd yetkin şəxsdən biri hipertoniya ilə yaşayır. Bu xəstəlik çox vaxt uzun illər simptomsuz inkişaf etdiyi üçün “səssiz qatıl” adlandırılır. Müalicə olunmadıqda ürək çatışmazlığı, böyrək xəstəlikləri və insult kimi ağır fəsadlara səbəb ola bilər.
Genetik faktorlar – ailəsində hipertoniya olan şəxslərdə risk yüksəkdir.
Yaş – 40 yaşdan sonra daha çox rast gəlinir.
Piylənmə və hərəkətsizlik – artıq çəki ürəyə əlavə yük yaradır.
Qidalanma – duz və yağlı qidaların çoxluğu təzyiqi yüksəldir.
Siqaret və alkoqol – damar divarlarının elastikliyini azaldır.
Stress və yuxusuzluq – sinir sistemini gərginləşdirərək qan təzyiqini artırır.
Hipertoniya çox vaxt simptomsuz keçir, lakin bəzi hallarda:
Səhər saatlarında baş ağrısı
Baş gicəllənməsi
Qulaqlarda küy
Görmədə bulanıqlıq
Ürək döyüntülərinin sürətlənməsi müşahidə olunur.
Qan təzyiqinin mütəmadi ölçülməsi (≥140/90 mm civə sütunu).
Qan analizləri (xolesterin, şəkər səviyyəsi).
Böyrək funksiyası testləri.
EKQ və ürək USM.
Ayırıcı diaqnozda böyrək xəstəlikləri və endokrin patologiyalar da nəzərə alınır.
Həyat tərzi dəyişikliyi – duzun azaldılması, idman, siqaretin buraxılması.
Dərman müalicəsi – ACE inhibitorları, beta-blokatorlar, diuretiklər.
Psixoloji dəstək – stressin idarə olunması.
Mütəmadi həkim nəzarəti – hər 3–6 ayda təkrar müayinələr.
Duz istehlakını gündə 5 qramdan az saxlamaq.
Həftədə ən azı 150 dəqiqə idman.
Sağlam pəhriz – tərəvəz, meyvə, balıq və zeytun yağı üstünlük təşkil etməlidir.
Müalicə olunmayan hipertoniya ürək infarktı, insult, böyrək çatışmazlığı və görmə itkisinə gətirib çıxara bilər.
Mobil proqramı indi telefonunuza endirin və istədiyiniz zaman sual verə biləcəyiniz bir həkimlə pulsuz məsləhətləşin.
