Radioterapiya (Şüa müalicəsi)

Radioterapiya (Şüa müalicəsi)

Radioterapiya, yüksək enerjili şüalar vasitəsilə xərçəng hüceyrələrini məhv etməyi və onların çoxalmasının..

Radioterapiya (Şüa müalicəsi) nədir?

Radioterapiya, yüksək enerjili şüalar vasitəsilə xərçəng hüceyrələrini məhv etməyi və onların çoxalmasının qarşısını almağı hədəfləyən bir müalicə üsuludur. “Şüa müalicəsi” olaraq da tanınan bu üsul, xərçəngə qarşı istifadə edilən əsas müalicə metodlarından biridir və bəzən cərrahiyyə və kimyaterapiya ilə birlikdə tətbiq edilir.


Radioterapiya necə işləyir?

Radioterapiya yüksək dozalarda ionlaşdırıcı radiasiya istifadə edərək xərçəng hüceyrələrinin DNA-sını zədələyir. Bu zədə, hüceyrələrin bölünməsini və çoxalmasını dayandırır. Sağlam hüceyrələr də radiasiyadan təsirlənə bilər, lakin onlar zədələnmiş toxumanı daha sürətli bərpa edə bildikləri üçün, müalicə əsasən xərçəng hüceyrələrini hədəf alır.


Radioterapiya hansı hallarda tətbiq olunur?

Radioterapiya bir çox fərqli məqsədlə istifadə edilə bilər:

  • Radikal müalicə: Tam sağalma məqsədi ilə.

  • Adjuvant müalicə: Əməliyyatdan sonra qalan xərçəng hüceyrələrini məhv etmək üçün.

  • Neoadjuvant müalicə: Əməliyyatdan əvvəl şişi kiçiltmək üçün.

  • Palyatif müalicə: Xərçəngin səbəb olduğu ağrını və digər simptomları azaltmaq üçün.

Radioterapiya aşağıdakı xərçəng növlərində geniş istifadə olunur:

  • Süd vəzi xərçəngi

  • Prostat xərçəngi

  • Ağciyər xərçəngi

  • Beyin şişləri

  • Baş-boyun nahiyəsi şişləri

  • Dəri xərçəngi

  • Uşaqlıq və düz bağırsaq xərçəngi


Radioterapiya növləri:

  1. Xarici şüa terapiyası (External Beam Radiotherapy):
    Xüsusi cihazlarla bədənin xaricindən hədəf bölgəyə radiasiya yönəldilir.

  2. Daxili şüa terapiyası (Brahiterapiya):
    Radiasiya mənbələri birbaşa şişin içərisinə və ya yaxınlığına yerləşdirilir.

  3. Sistemik radioterapiya:
    Radiasiya daşıyan radioaktiv dərmanlar damar yolu ilə verilir (məsələn, qalxanabənzər vəzi xərçəngində istifadə olunur).


Müalicə necə aparılır?

  • Radioterapiya seanslarla aparılır: gündəlik və ya həftəlik seanslarla 1-8 həftə arasında davam edə bilər.

  • Hər seans adətən 10–20 dəqiqə çəkir və xəstə ağrı hiss etmir.

  • Müalicə tamamilə ağrısızdır, anesteziya tələb olunmur.


Yan təsirləri varmı?

Radioterapiyanın yan təsirləri tətbiq olunduğu bölgəyə görə dəyişə bilər:

  • Dəri reaksiyaları: Qızartı, quruluq, yanma hissi

  • Yorğunluq və halsızlıq

  • Ağız və boğazda quruluq və yara (baş-boyun müalicəsində)

  • Bağırsaq və sidik problemləri (çanaq bölgəsi şişlərində)

  • Saç tökülməsi (şüa verilən nahiyədə)

Əksər yan təsirlər müvəqqətidir və müalicədən sonra azalır və ya tamamilə keçib gedir.


Radioterapiya sonrası həyat

  • Xəstələrin çoxu müalicə zamanı gündəlik fəaliyyətlərini davam etdirə bilir.

  • Müalicədən sonra həkim nəzarətində izləmələr aparılır.

  • Sağlam qidalanma, istirahət və psixoloji dəstək müalicənin effektini artırır.


Nəticə

Radioterapiya – xərçənglə mübarizədə güclü və təsirli bir silahdır. Peşəkar həkim komandasının düzgün planlaşdırması ilə tətbiq edildikdə, həm sağalma şansını artırır, həm də həyat keyfiyyətini qoruyur. Əgər siz və ya yaxınlarınız radioterapiya haqqında daha ətraflı məlumat almaq istəyirsinizsə, mütəxəssis dəstəyi vacibdir.


Daha ətraflı məlumat almaq / müalicə olunmaq və randevu almaq üçün bizimlə əlaqə saxlayın: +994 50 853 74 88