Skolioz, normal olaraq düz onurğanın yan tərəfə əyilməsi zamanı meydana gəlir...
Skolioz (onurğa əyriliyi) nədir? Skolioz (onurğa əyriliyi) nədir?...
Skolioz, normal olaraq düz onurğanın yan tərəfə əyilməsi zamanı meydana gəlir. Onurğa fəqərələri adlanan bloklardan ibarətdir və arxadan baxdıqda sağlam onurğa düz görünür. Skoliozlu insanlarda onurğa sütunu adətən S və ya C şəklində əyilir və bu əyrilik fəqərələrin fırlanması ilə birlikdə insanın bir tərəfə əyilməsinə səbəb olur.Rentgendə onurğanın 10 dərəcə və daha çox əyriliyi görünəndə skolyoz diaqnozu qoyulur. Bu əyrilik onurğanın sağ, sol və ya hər iki tərəfində müxtəlif nahiyələrdə baş verə bilər. Skolioz həm arxanın ortasında olan döş fəqərələrini, həm də bel nahiyəsində olan bel fəqərələrini təsir edə bilər və onurğanın struktur pozğunluğu hesab olunur.Skoliozun dəqiq səbəbi çox vaxt bilinmir və bu vəziyyət "idiopatik skolyoz" adlanır. Skolyozun struktur əyrilik səbəbləri arasında; Serebral iflic və ya əzələ distrofiyası, anadangəlmə qüsurlar, körpəlikdə döş qəfəsinin əməliyyatı, onurğa zədələri kimi xəstəliklər təsirlidir. Funksional və ya struktur olmayan skolyoz, ayaq uzunluğu fərqi və duruş pozğunluğu kimi səbəblərə görə görülür.
Skoliozun struktur səbəblərinə aşağıdakılar daxildir:
Skolyozun inkişafında genetik faktorlar təsirli ola bilər. Ancaq bu qəti deyil və skolyozun inkişafının yeganə səbəbi deyil. Ailədə skolioz tarixi olan uşaqlar onurğada əyrilik üçün nəzarət edilməlidir. Bir əyrilik müşahidə edildikdə, mütəxəssis bir həkim tərəfindən qiymətləndirilməlidir.
Serebral iflic əzələlərin idarə edilməsinə və hərəkətlərinə təsir edən nevroloji xəstəlikdir. Əzələ balansının pozulması onurğanın anormal əyriliyinə səbəb ola bilər. Serebral iflicli uşaqlarda skolioz tez-tez rast gəlinir.
Bir çox əzələ xəstəlikləri skolyoza səbəb ola bilər. Genlərdəki mutasiyalar səbəbiylə meydana gələn və zamanla pisləşən Duchenne əzələ distrofiyası skolyozun səbəbləri arasındadır.
Ana bətnində olarkən onurğa sütununu təşkil edən fəqərələrdə problem yaranarsa, uşaq skolyozla doğulur. Anadangəlmə skolioz da adlandırılan bu tip skolyozda embrion dövründə inkişaf problemləri yaranır və onurğa sütunu normal formalaşmır.
Skolioz kimi onurğa deformasiyaları onurğa infeksiyasının son nəticəsi ola bilər.
Onurğa şişləri sinir köklərinin sıxılmasına və onurğa beyninin sıxılmasına səbəb ola bilər. Şiş onurğanın düzülməsini dəyişdirəcək qədər böyüyərsə, skolyoz kimi xəstəliklər meydana gələ bilər.
Birləşdirici toxumada olan FBN1 geninin mutasiyası nəticəsində yaranan Marfan sindromu irsi xəstəlikdir və skeletə təsir edir. Skolioz Marfan sindromlu insanların çoxunda baş verir. Skolioz, onurğada olan bağlar o qədər boşaldıqda, onurğaları sabitləşdirə bilməyəndə baş verir.
Klinik tədqiqatlara görə, Daun sindromlu xəstələrin 7-8 faizində skolyoz inkişaf edir. Bununla belə, Daun sindromlu xəstələrdə skolyozun təbii tarixi, müalicəsi və nəticələrinə dair nəşr edilmiş tədqiqatlar kifayət deyil.
Onurğa beyninin zədələnməsindən əziyyət çəkən insanların çoxu gövdə əzələlərində müəyyən dərəcədə iflic olur, bu da onurğanın təbii vəziyyətdə qalmasını çətinləşdirir. Bu cür zədədən əziyyət çəkən bir çox insan zəif duruş və illər keçdikcə skolyoz inkişaf etdirə bilər.
Sinir-əzələ skoliozu əzələ və sinir sistemi (beyin, onurğa və sinirlər) ilə əlaqəli xəstəliklər nəticəsində yaranan spesifik bir skolyoz növüdür.
Skoliozu necə başa düşmək olar?
Skolioz, qeyri-bərabər çiyinlər və bel, qabarıq çiyin bıçaqları və ya digərindən daha çox bir tərəfə əyilmək kimi müxtəlif simptomlarla özünü göstərir. Bəzi hallarda, bir şəxs, xüsusən də uzun müddət oturduqdan və ya dayandıqdan sonra bel ağrısı və ya yorğunluq hiss edə bilər. Onurğanın görünən əyriliyi və ya qabırğa qəfəsindəki asimmetriya nizamsız çanaq sümüyü və skolyozun göstəricisi ola bilər.Skolyozu anlamaq üçün evdə özünüz edə biləcəyiniz üsullar var. Bunlardan biri də öz duruşuna nəzarətdir. Təbii olaraq dik durun və ön, sağ və sol profillərdən güzgüdə özünüzə baxın. Bədəniniz simmetrikdir? Ombalarınızdan biri digərindən yüksəkdir? Bəs çiyinləriniz və qollarınız? Arxanız yuvarlaqdır? Üzünüzü yoxlayın və bir gözdən digərinə üfüqi bir xətt çəkildiyini təsəvvür edin. Əyri göründüyünü yoxlayın.
Skoliozun müalicəsi: Onurğa əyriliyini necə düzəltmək olar?
Skolyozun əməliyyatsız müalicəsində; Əyrilik dərəcəsini izləmək üçün mütəmadi olaraq bir tibb işçisinə baş çəkə bilərsiniz. Həkiminizin təsdiq etdiyi ağrıkəsicilərdən istifadə edilə bilər. Əzələləri gücləndirmək və elastikliyi artırmaq üçün məşqlər edilə bilər. Onurğa sütununu dəstəkləmək üçün arxa breket taxıla bilər və fiziki müalicə tövsiyə edilə bilər. Fizioterapiya duruşun yaxşılaşdırılmasına kömək edir. Üzgüçülük və gündəlik uzanma kimi aşağı intensivlikli məşqlər skolyoz müalicəsinin bir hissəsidir.Skolioz cərrahiyyəsi konservativ müalicəyə cavab verməyən bəzi skolyoz növlərini müalicə etmək üçün bir seçim ola bilər. Onurğa sütununu sabitləşdirmək, tarazlığı bərpa etmək, sinirlərə təzyiqi azaltmaq kimi məqsədlər üçün istifadə edilə bilər.
Skoliozun müalicəsi üçün cərrahların istifadə edə biləcəyi bir neçə üsul var:
Skolioz (Onurğa Əyriliyi) əməliyyatından sonar:
Fizioterapiya əməliyyatdan sonra başlayır. İlk 2-3 gündə xəstə öz başına dönə bilənə qədər “künc yuvarlama” üsulu ilə yataqda çevrilir. Əməliyyatdan təxminən 2-3 gün sonra venadaxili mayelər çıxarılır. Fizioterapevt xəstənin tədricən ayağa qalxmasına kömək edir. Əməliyyatdan sonra onurğa sütununu qorumaq üçün 3-6 ay korset taxmaq lazım ola bilər. Xəstələr adətən əməliyyatdan 6-9 gün sonra evə qayıdırlar.
Skolioz (onurğa əyriliyi) ilə əlaqəli əlavə məlumat almaq üçün bizimlə əlaqə saxlayın +994508537488
