İnsulin dirənci

İnsulin müqaviməti orqanizmin hüceyrələrinin mədəaltı vəzi tərəfindən istehsal olunan ...

İnsulin müqaviməti

İnsulin müqavimətinə səbəb nədir? İnsulin müqavimətinin əlamətləri hansılardır? İnsulin müqaviməti necə müalicə olunur?...

İnsulin müqaviməti orqanizmin hüceyrələrinin mədəaltı vəzi tərəfindən istehsal olunan və qan şəkərinin səviyyəsini tənzimləyən hormon insulinə qarşı həssaslığının azaldığı bir vəziyyətdir. Bu vəziyyət hüceyrələrin insulindən effektiv şəkildə istifadə edə bilməməsinə səbəb olur, bu da qanda qlükoza yığılmasına və zamanla qanda şəkərin səviyyəsinin yüksəlməsinə səbəb olur. Bu proses müalicə olunmazsa, prediyabet və ya tip 2 diabet kimi ciddi sağlamlıq problemlərinə çevrilə bilər. İnsulin müqavimətinə genetik faktorlar, qarın nahiyəsinin artıq piylənməsi, fiziki hərəkətsizlik və müəyyən sağlamlıq problemləri (məsələn, polikistik yumurtalıq sindromu) səbəb ola bilər. Erkən diaqnoz və müntəzəm qan şəkəri yoxlanılması ilə insulin müqavimətinin idarə edilməsi mümkündür və həyat tərzinin dəyişdirilməsi, sağlam qidalanma, müntəzəm idman və çəki nəzarəti bu idarədə böyük rol oynayır.

İnsulin müqavimətinə səbəb nədir?

İnsulin müqaviməti adətən amillərin birləşməsi nəticəsində yaranır. Həddindən artıq bədən yağları, xüsusən də qarın yağları insulin müqavimətinin əsas səbəbidir. Fiziki hərəkətsizlik bədənin insulindən effektiv istifadə etmək qabiliyyətini azaldır, emal edilmiş qidalar, karbohidratlar və doymuş yağlarla zəngin olan qeyri-sağlam pəhriz də bu vəziyyətə kömək edir. Genetik meyl diabet tarixi olan ailələrdə risk faktorunu artırır, bəzi dərmanlar (steroidlər və təzyiq dərmanları kimi), hormonal pozğunluqlar (Kuşinq sindromu və ya hipotiroidizm), yuxu problemləri (o cümlədən yuxu apnesi) və siqaret də insulin müqaviməti ilə əlaqələndirilir. Yaşlanma və müəyyən etnik mənsubiyyətlər (Afrikalı Amerikalılar, Latın Amerikalıları və Asiyalılar) da riski artıra bilər.

İnsulin müqavimətinin səbəblərinə aşağıdakılar daxildir:

Yüksək kalorili və balanssız pəhriz
Həddindən artıq şəkər istehlakı
Artıq çəki və ya piylənmə
Qarın nahiyəsində piylənmə
Genetik bir meyl daşıyır
Xroniki stress altında olmaq
Yuxusuzluq və ya nizamsız yuxu rejiminin olması
Hormonal pozğunluqlar (məsələn, polikistik yumurtalıq sindromu)
Kortikosteroidlər kimi dərmanların uzun müddət istifadəsi
Siqaret çəkmək və ya həddindən artıq spirt istehlakı

İnsulin müqavimətinin əlamətləri hansılardır?

İnsulin müqaviməti zamanla pisləşə bilər. Pankreas müqaviməti aradan qaldırmaq üçün çox az insulin istehsal edərsə, bu, qan şəkərinin artmasına səbəb olur. İnsulin müqavimətinin simptomları; Yeməkdən sonra ağırlıq hissi, mədə ağrısı, tez-tez şirniyyat yemək istəyi kimi əlamətlər müşahidə oluna bilər.

İnsulin müqavimətinin simptomları aşağıdakıları əhatə edə bilər:

Mədədə qaşınma hissi
Nəzarətsiz çəki artımı
Yeməkdən sonra həddindən artıq yuxululuq
Yeməkdən sonra əllərdə titrəmə
Daimi şirniyyat yemək istəyi
Yayındırma
Bel ətrafının genişləndirilməsi
Fokuslanma problemləri
Yuxu rejiminin pozulması
Yağlı qaraciyər
Qadınlarda menstrual dövrünün pozulması

İnsulin müqaviməti necə müəyyən edilir?

İnsulin müqavimətinin olması diaqnozu qoyulduqda, şəxsin çəkisi ölçülür, boyu ölçülür və bədən kütləsi indeksinin dəyəri müəyyən edilir. Normal şəraitdə insulin müqavimətinin diaqnozu üçün aşağıdakılardan ən azı üçü mövcud olmalıdır:

Bel dairəsi kişilər üçün 95 sm, qadınlar üçün 80 sm
130/80 və ya yuxarı qan təzyiqi dəyərləri
acqarına qlükoza səviyyəsinin 100 mq/dL-dən yuxarı olması
150 mq/dL-dən çox acqarına trigliserid səviyyəsi
HDL xolesterol səviyyəsi kişilərdə 40 mq/dL, qadınlarda isə 50 mq/dL-dən aşağıdır
Dəri ləkələri və tünd, məxmər kimi dəri ləkələri akantoz nigricans adlanır

Ölçmələr nəticəsində, insanın insulin müqaviməti potensialı varsa, qan testləri edilə bilər. Bu qan testlərinə oruc qan şəkəri, oral qlükoza tolerantlıq testi və hemoglobin A1c testləri daxildir.

İnsulin müqaviməti necə müalicə olunur?

İnsulin müqavimətinin müalicəsi həyat tərzi dəyişikliklərinə əsaslana bilər. İnsulin müqavimətini idarə etmək üçün sağlam həyat tərzi tövsiyələrinə əməl etmək lazımdır. Gündə ən az 30 dəqiqə və həftədə orta hesabla ən az 5 gün sürətli gəzinti kimi fiziki fəaliyyətlərlə məşğul olmaq insulin müqavimətini azaltmaq üçün zəruri və faydalıdır.

İnsulin müqaviməti ilə əlaqədar əlavə məlumat almaq üçün bizimlə əlaqə saxlayın +994508537488