Obsessiv Kompulsiv pozuntu (OKB) insanların obsessiv adlanan davamlı təkrarlanan davranışları ilə .....
Xəstələr adətən obsessiv adlanan davamlı təkrarlanan düşüncələrə sahib olması və bu düşüncənin onları narahat etməsi səbəbindən, idarə edə bilmədikləri düşüncələr, qorxular yaşayır və ya görüntülər görürlər. Bu vəziyyət onların həm özlərini, həm də ətrafdakıları son dərəcə narahat edə bilər. Bu düşüncələrin yaratdığı narahatlıq, gərginlik, öz-özünə təkrarlanan davranışlar, rituallar və ya rutinlər məcburedicidir. Obsessiv Kompulsiv pozuntu (OKB) xəstələrin onları görmədən gəlməyə və ya vəsvəsələrini dayandırmağa çalışdıqları zaman narahatlığını artırır. İnsan stressi azaltmaq üçün məcburedici hərəkətlərə başlayır və bu hərəkətləri etməyə özünü məcbur edir. Vəsvəsəli düşüncələrdən və ya impulslardan qurtulmağa çalışsalar belə, bu vəziyyət bəzən daha pis nəticələrə səbəb ola bilir.
Səbəbləri: Obsessiv Kompulsiv pozuntu (OKB) tam başa düşülməsə də, bioloji və ətraf mühit faktorlarının təsirli olduğu düşünülür. Bədənin normal fəaliyyətini davam etdirməsi üçün beyindəki milyardlarla neyronun (sinir hüceyrələrinin) bir-biri ilə əlaqə saxlaması, neyronların isə elektrik siqnalları ilə əlaqə saxlaması lazımdır. Nörotransmitterlər adlanan xüsusi kimyəvi maddələr bu elektrik mesajlarını neyrondan neyrona daşımağa kömək edir. Obsessiv Kompulsiv pozğunluq vəziyyətində beynin müəyyən hissələrində həddindən artıq aktivlik var. Xəstə obsessiv-kompulsiv pozğunluğun (OKB) əlamətlərini hiss etdikdə, beyin daha aktivləşir.
Ətraf mühit faktorları:
Obsessiv-kompulsiv pozğunluğu (OKB) olan bəzi insanlar ətraf mühitin stressindən təsirlənirlər. Bəzi ətraf mühit amilləri və şəxsdəki ciddi həyat dəyişiklikləri simptomların pisləşməsinə gətirib çıxara bilir. Bu amillərə aşağıdakılar daxildir:
Simptomlar:
Obsessiv-kompulsiv pozğunluq tez-tez həm vəsvəsə, həm də özünü məcbur etməyə ehtiva edir. Obsessiv-kompulsiv pozğunluq xəstələri vəsvəsələrin və məcburiyyət hiss etmələrin həddindən artıq olduğunu asanlıqla dərk edə bilərlər. Obsessiv-kompulsiv pozğunluğu olan xəstələrdə vəsvəsəyə səbəb olan düşüncələr olduqda, narahatlıqlarını idarə etməyə kömək etmək üçün terapiyalar ala bilərlər. Lakin bəzi hallarda nəzarət etmək səyləri çox vaxt həll etmək istədikləri problemlə real olaraq əlaqəli olmur. Obsessiv-kompulsiv pozğunluq təkrarlanan bir xəstəlikdir. Obsessiv-kompulsiv, narahatlıq və ya narahatlığa səbəb olan arzuolunmaz düşüncələr, daimi iştirak, çağırışlardır. Bu xəstəliyə düçar olan insanlar özlərini, bütün düşüncələrini görməməzliyə vurmağa və ya onlardan qurtulmağa məcbur edə bilərlər. Ancaq xəstə bu cür vəsvəsələrdən qurtulmağa çalışarkən daha çox çətinlik çəkə bilər. Bu vəsvəsələr, xəstədə olan xəstəliklə bağlı hər bir problem yarada bilər, xəstədə ürək sıxılması, darıxma, hiperaktivlik və ya tam tərsi aktivlik kimi bu xəstəliyin biruzə verdiyi problemlər görülə bilər. Obsessiv-kompulsiv pozğunluq adətən yeniyetməlik və ya erkən yetkinlik dövründə başlayır. Bu simptomlar tədricən başlaya bilər və həyat boyu dəyişə bilər. Obsessiv-kompulsiv xəstələrdə çevrə tərəfindən anlam verilməyən hərəkətlər, əlləri tez-tez yuma ehtiyacı, tez-tez duş alma ehtiyacı, ifrat dərəcədə təmizlik və iyrənmə kimi davranışlar görülə bilir. Obsessiv-kompulsiv pozğunluğun əlamətləri, insan həddindən artıq stress altında olduqda daha da pisləşir. Ümumiyyətlə ömür boyu davam edən xəstəlik sayılan obsessiv-kompulsiv pozğunluğun yüngül və orta dərəcədə simptomları ola bilər.
Obsessiv-Kompulsiv Pozğunluğun Simptomları:
Müalicə üsulları: Obsessiv-kompulsiv pozğunluq (OKB) müalicə olunmazsa, öz-özünə sağalmaya bilər, ona görə də müalicə almaq son dərəcə vacibdir. Şəxs psixi xəstəliklərin diaqnostikası və müalicəsi üçün xüsusi təlim keçmiş tibb işçisinə göndərilə bilər. Obsessiv-kompulsiv pozğunluğun (OKB) müalicəsində ən təsirli yanaşma dərmanların müvafiq müalicələrlə birləşdirilməsidir.
Davranış terapiyası: Bu, obsessiv-kompulsiv pozğunluq (OKB) xəstələrində tez-tez görülən şişirdilmiş və ya vəsvəsəyə səbəb olan düşüncələri azaltmağa yönəlmiş bir müalicə üsuludur. Məqsəd obsessiv-kompulsiv pozğunluğu (OKB) olan insanlara məcbur edici davranışlar etmədən, narahatlıq doğuran inancları ilə üzləşmələrinə kömək etməkdir.
Dərmanla müalicə: Beyində serotonin səviyyəsini artıran dərmanlar obsessiv-kompulsiv pozğunluq (OKB) olan xəstələrdə istifadə edilə bilər. Eyni zamanda isə xəstənin çox sevdiyi hobbilərlə və ya onun xoşuna gələ biləcək sosial yollarla, fiziki və zehni olaraq onun məşğul olması da xəstənin az da olsa rahatlanmasına səbəb ola bilər.
Psixoloq. Mehri HACIYEVA - Əlaqəyə keç
